Tematyka „Przeglądu Zachodniego” w 2023 r.
Redakcja kwartalnika „Przegląd Zachodni” zaprasza do składania artykułów, materiałów, przeglądów i komentarzy, recenzji oraz relacji przeznaczonych do publikacji w 2023 r., a także prosi o przekazywanie sugestii i propozycji dotyczących tematyki kolejnych wydań oraz informacji o planowanych tekstach.
Uprzejmie prosimy o zwrócenie uwagi na zasady przygotowania tekstów składanych do publikacji: http://www.iz.poznan.pl/publikacje/przeglad-zachodni/wydania
„Przegląd Zachodni” nr 1/2023
Rosja w polityce państw zachodnich
Reakcja mocarstw europejskich i światowych na rosyjską agresję przeciwko Ukrainie była zróżnicowana. Zadecydowały o tym nie tylko względy geopolityczne, strategiczne czy gospodarcze, ale także ich doświadczenie historyczne. Od czasu, kiedy to Rosja za panowania Piotra I stała się liczącym się mocarstwem europejskim, jej ambicje krzyżowały się z aspiracjami innych mocarstw, z którymi albo rywalizowała, albo wchodziła w sojusze. Nie ulega wątpliwości, że w Rosji Putina historia odgrywa rolę szczególną. Jej przywódca często do niej nawiązuje, chcąc argumentami „historycznymi” uzasadnić swoją politykę. Tak było w przypadku ataku na Ukrainę.
Chociaż racje historyczne są mniej widoczne w wystąpieniach przywódców Stanów Zjednoczonych, Chin, Japonii, Niemiec czy Turcji, nie znaczy to jednak, że ich nie dostrzegają. W niniejszym tomie szukać będziemy odpowiedzi na pytanie, jakie jest doświadczenie historyczne współczesnych państw w relacjach z Rosją i do jakiego stopnia rzutuje ono na ich stanowisko w sprawie wojny rosyjsko-ukraińskiej.
Termin nadsyłania materiałów: koniec stycznia 2023 r.
„Przegląd Zachodni” nr 2/2023
Europa w trzeciej dekadzie XXI wieku: czas przełomu?
Niepokoje polityczne, gospodarcze i społeczne z jakimi borykają się w ostatnich latach państwa europejskie postrzegane są przez wielu analityków jako trudne a nawetniemożliwe do rozwiązania. Wielu obawia się, że są to kryzysy prowadzące do destabilizacji na poziomie państwowym i regionalnym. Zmagania państw europejskich z problemami fiskalnymi, energetycznymi, z wyzwaniami dla bezpieczeństwa obserwowane są w całym regionie i niosą ze sobą daleko idące konsekwencje: szok cenowy na rynku energetycznym, rosnące koszty produkcji, załamanie sektora usług, eksportu, zagrożenia bezpieczeństwa powodowane zarówno stale obecną presją migracyjną, jak i toczącym się u granic Unii Europejskiej międzynarodowym konfliktem zbrojnym oraz groźbami formułowanymi w Federacji Rosyjskiej.
Z drugiej strony, każdy niebezpieczny moment, okres trudności, a nawet chaosu, daje szansę na przełom i podjęcie konstruktywnych działań. Czy państwa europejskie przełamią stojące przed nimi przeszkody? Czy odrodzą się zdolności wspólnego działania na rzecz rozwiązania problemów? Jakie będą polityczne, gospodarcze i społeczne konsekwencje wojny w Ukrainie? Czy Europa wyjdzie z kryzysów wzmocniona? Jakie szanse europejskiej wspólnocie niesie odległa jeszcze perspektywa przystąpienia kolejnych państw do UE? Te pytania pragniemy postawić przed ekonomistami, politologami, prawnikami, socjologami i historykami.
Termin nadsyłania materiałów: koniec kwietnia 2023 r.
„Przegląd Zachodni” nr 3/2023
Niemcy w oczach świata oraz ich przeobrażenia wewnętrzne
Z jakimi problemami zmagają się Niemcy na początku trzeciej dekady XXI w. i w połowie kadencji rządów koalicji SPD/Zieloni/FDPi w jaki sposób je rozwiązują, zwłaszcza na poziomie federacji? Jakie kwestie są najistotniejsze dla społeczeństwa oraz rządzących, a jak reagująoni na wydarzenia bieżące: sytuację gospodarczą oraz rynek pracy, inflację,nierównościsocjalne, zdrowie, wolność, integrację cudzoziemców, inwestycje w IT, ekologię, bezpieczeństwo i sytuację międzynarodową? Upadek fundamentalnych założeń polityki wschodniej stawia pytanie o jej nowy kształt, zarówno w Niemczech, jak i w UE. W jaki sposób wojna na Ukrainie i sankcje nałożone na Rosję wpływają na niemiecki przemysł? Jaka zmienia się zakres interwencji państwa w gospodarce?
Jak te działania są oceniane i odbierane przez inne kraje? Czy podejmowane rozwiązania problemów w Niemczech to w oczach zewnętrznych obserwatorów przejawy egoizmu? Uwagę przyciągają również zagraniczne relacje gospodarcze i polityczne RFN, zarówno bilateralne, jak na poziomie multilateralnym. To również kwestia zmieniającej się politycznej i militarnej odpowiedzialności Niemiec na forum międzynarodowym, w tym w UE. Jakie odzwierciedlenie dokonujące się przeobrażenia znajdują w życiu kulturalnym oraz refleksji intelektualnej?
Termin nadsyłania materiałów: koniec lipca 2023 r.
„Przegląd Zachodni” nr 4/2023
Religie - Kościoły - światopogląd
Trudne i dramatyczne doświadczenia, z jakimi boryka się w ostatnich latach Europa kierują na powrót uwagę ku duchowemu wymiarowi ludzkiej egzystencji, a integracja migrantów oraz pomoc ofiarom wojny to oczywiste sfery działań instytucji i organizacji religijnych. Z drugiej strony słabnąca religijność mieszkańców Starego Kontynentu oraz konsekwencje skandali i upadku autorytetu Kościołów zmuszają je do odnowy i poszukiwania nowych form prowadzenia swojej misji.
Religijna mapa Europy zmienia się dynamicznie od wielu dekad: doświadczyły tego Niemcy po zjednoczeniu, obecnie jesteśmy świadkami podobnych procesów także w Polsce, do której przybyły rzesze grekokatolików, prawosławnych, a także niewierzących z Ukrainy.
Toczące się przed ćwierćwieczem dyskusje o duchu Europy oczekują obecnie na praktyczną implementację. Czy poszukujący wsparcia duchowego odnajdą je w chrześcijaństwie, czy zwrócą się ku innym religiom i ruchom? Czy Kościoły są przygotowane na współczesność? W jaki sposób odnoszą się do postaw dzisiejszych wiernych, jak i ludzi „na obrzeżach” czy niewierzących? Czy konieczny jest kolejny sobór powszechny, a może wystarczy korzystać z bogactwa Vaticanum II? Dokąd zaprowadzi droga synodalna katolików w Niemczech? W jaki sposób laicyzacja odmieni organizację i misję Kościołów w poszczególnych krajach Wschodu i Zachodu? Jak układają się w nich relacje Kościołów i religii z instytucjami państwa? Czy solidarność to nowe imię miłości bliźniego, a wolność i pokój to płaszczyzny współczesnego spotkania postchrześcijańskiej Europy i franciszkowego Kościoła?
Termin nadsyłania materiałów: koniec października 2023 r.