BIZ nr 542: Polska myśl zachodnia, czyli u źródeł Instytutu Zachodniego

„Biuletyn Instytutu Zachodniego” nr 542: prof. dr hab. Stanisław Żerko, Polska myśl zachodnia, czyli u źródeł Instytutu Zachodniego

Powołany do życia w połowie grudnia 1944 r., a w lutym roku następnego ujawniony wobec komunistycznych władz Instytut Zachodni znalazł swą siedzibę w Poznaniu. Poznań wybrano nie bez powodu. Przed wojną główne miasto dawnego zaboru pruskiego uchodziło za swego rodzaju stolicę polskiego niemcoznawstwa. W środowiskach naukowych i w politycznej publicystyce krzepły koncepcje, nazwane później polską myślą zachodnią. Tworzyli je publicyści polityczni, ale też uczeni – historycy, geografowie, archeolodzy, językoznawcy, etnografowie. Jej korzenie sięgały XIX w., gdy przeciwstawiano się niemieckiej polityce germanizacyjnej w zaborze pruskim. Jednocześnie, nawiązując do idei artykułowanych incydentalnie choćby przez Hugona Kołłątaja czy Stanisława Staszica, prekursorzy myśli zachodniej tworzyli zręby nowoczesnej polskiej myśli geopolitycznej.

O okolicznościach utworzenia i początkach Instytutu Zachodniego traktować będzie „Biuletyn Instytutu Zachodniego” nr 543.