35. rocznica szturmu na siedzibę Stasi w Berlinie
#Berlin #siedzibaStasi #35.rocznicaszturmu #upamiętnienie #rozrachunekzdyktaturąSED #Roth
W dniu 15 stycznia 2025 r. minęło 35 lat od pamiętnego szturmu obywateli NRD na Centralę Urzędu Bezpieczeństwa Stasi w Berlinie-Lichtenbergu przy Normannenstraße, aby nie dopuścić do niszczenia zgromadzonych tam dokumentów przez jej pracowników. Było to doniosłe wydarzenie, które pozwoliło zapobiec bezpowrotnej ich utracie. W 35. rocznicę opanowania siedziby Stasi przez ludność, w Berlinie odbyło się szereg imprez upamiętniających ten ważny dla pokojowej rewolucji w NRD fakt. Zorganizowano wystawy okolicznościowe z oprowadzaniem przez kuratorów (w muzeum Stasi i na wolnym powietrzu), a także spotkania i dyskusje podiumowe z udziałem historyków.
Specjalne oświadczenie wydała z tej okazji również minister Claudia Roth, w którym podkreśliła, że odwaga cywilna, jaką się wtedy wykazano, zasługuje do dziś na „najwyższe uznanie” i pozostanie „znaczącym momentem” w historii demokracji Niemiec.
Roth przypomniała, że tysiące obywateli NRD położyło wówczas „głośno” kres temu „najważniejszemu instrumentowi ucisku” w aparacie władzy państwa NRD. Zaznaczyła, że swoją śmiałą interwencją doprowadzili oni do upadku symbolu autorytarnego państwa bezprawia i odniosła ich czyn do sytuacji współczesnej, dowodząc, że ich odwaga upomina nas po dziś dzień, aby angażować się w obronie „naszego” demokratycznego modelu społecznego i „naszego państwa prawa” i chronić je wszędzie tam, gdziekolwiek jest to potrzebne.
Roth zwróciła też uwagę, że dzięki swej ingerencji i zaangażowanej postawie obywatele powstrzymali wówczas unicestwienie akt Stasi i zabezpieczyli ich zasoby. Stworzyli tym samym podwaliny możliwości późniejszego publicznego rozrachunku z prześladowaniami SED, zwłaszcza w wymiarze osobistym. Zdaniem Roth, o tym, jak wielkie było zainteresowanie tym tematem, świadczy dobitnie liczba wniosków o wgląd do akt Stasi, składanych w ciągu minionych 35 lat.
Roth zapewniła, że rozliczanie się z dyktaturą SED i pamięć o jej ofiarach, a także uhonorowanie ludzi, którzy pokojowo walczyli o wolność, demokrację i praworządność, „są i pozostaną centralnymi elementami polityki pamięci Niemiec”.
Archiwum Akt Stasi zostało włączone na trwałe do zasobów Archiwum Federalnego i stanowi obecnie część ogólnopaństwowych zbiorów archiwalnych Niemiec. Na terenie dawnej Centrali Stasi przy Normannenstraße ma powstać w najbliższych latach „Archiwum zur SED-Diktatur” oraz „Campus für Demokratie”. (M. Wagińska-Marzec)